Neobjašnjene atmosferske električne pojave - loptaste munje izazivaju divljenje i predstavljaju veliku enigmu za stručnjake. Kineski, novozelandski i izraelski naučnici su tokom višegodišnjeg proučavanja delimično uspeli da razreše ovu misteriju, došavši do sličnog zaključka. Loptaste munje toliko su retka i neobična pojava, da ih mnogi očevici smatraju neidentifikovanim letećim objektima, odnosno vanzemaljskim letelicama.

Kako je njihovo formiranje teško predvideti, a traju samo nekoliko sekundi, njihova je priroda do danas uglavnom ostala obavijena tajnom, a istražene su samo slične, veštački stvorene pojave u laboratorijskim uslovima.

Stoga su o njima postavljene brojne različite hipoteze, od one da ih stvaraju električno nabijeni meteoriti do jedne prema kojoj je reč o halucinacijama indukovanim magnetizmom oluja. Međutim Džijanjong Seng i njegovi saradnici sa „Nortvestern Normal Univerziteta“ u Lanžou u Kini 2012. godine su kamerama snimali i spektrografima pratili grmljavinsko nevreme u Kini. Sasvim slučajno zabeležili su i jednu kuglastu munju. Nakon što je obična munja udarila u tlo, s njega se u visinu od 15 metara odbila blještava kugla prečnika pet metara. Nestala je već nakon 1,6 sekundi.

Spektrografska očitavanja pokazala su da su glavni sastojci kuglaste munje bili isti kao i tla: Silicijum, gvožđe i kalcijum. Ovi rezultati potvrdili su teoriju koju je 2000. godine postavio Džon Abrahamson sa Univerziteta u Kanterberiju na Novom Zelandu. Abrahamson je pretpostavio da munja, kada udari u zemlju, stvara intenzivnu toplinu koja isparava silicijumski oksid iz prašine, a nastali udarni talas podiže gas u vazduh. Ako u tlu ima ugljenika, na primer iz trulog lišća, on će oduzeti kiseonik iz silicijumskog oksida pa će preostati samo para silicijuma. Međutim, Zemljina atmosfera bogata kiseonikom ponovo će reoksidirati vrelu loptu gasa i pokrenuti reakciju koja će nakratko emitovati blještavo svetlo.

Ovu teoriju svojim su istraživanjima potvrdili naučnici sa Univerziteta u Tel Avivu 2006. godine, koji su u laboratoriju ispalili veštačku munju u sloj silicijum oksida. Kineska studija prvi je dokaz Abrahamsonove teze na primeru prirodne munje. Loptaste munje se definišu kao neobjašnjene atmosferske električne pojave, veličine od zrna graška do nekoliko metara, koje su povezane sa nevremenom sa grmljavinom, ali opstaju duže od običnih munja koje traju tek delić sekunde. I.R.